Bazylika kolegiacka Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zawierciu

Kościoły

Bazylika kolegiacka Świętych Apostołów Piotra i Pawła, zlokalizowana w Zawierciu, to obiekt o wielkim znaczeniu historycznym i architektonicznym. Wybudowana w latach 1896–1903, ta imponująca świątynia zrobiona jest z charakterystycznej czerwonej cegły.

Kościół wyróżnia się nie tylko swoją budową, ale również znaczeniem, jakie ma dla lokalnej społeczności i dziedzictwa kulturowego regionu.

Historia i architektura

Budowla ta została skonstruowana w stylu neogotyckim, przyjmując formę krzyża łacińskiego. Charakteryzuje się dwuwieżową fasadą oraz dodatkowymi, mniejszymi wieżyczkami umieszczonymi po bokach prezbiterium. Na skrzyżowaniu naw widnieje wieżyczka sygnaturkowa. Wnętrze kościoła jest zaprojektowane jako trójnawowe w układzie bazylikowym, z transeptem, a jego przestrzeń jest podzielona przez cztery pary filarów, które podtrzymują sklepienie.

W fasadzie oraz w szczytach transeptu umieszczone są ceglane rozety, które wypełnione są kolorowymi witrażami, dodającymi uroku interiorowi. Warto wspomnieć, że w 1904 roku, na placu przed tym kościołem, wzniesiono figurę Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, która jest istotnym elementem przestrzeni religijnej.

Projekt świątyni jest dziełem Hugona Kudera, a jej fundatorami byli Adolf i Izydor Ginsberg. W 1992 roku, 27 grudnia, abp Stanisław Nowak podniósł status parafialnego kościoła pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zawierciu do rangi kolegiaty, ustanawiając przy nim Kolegiacką Kapitułę Zawierciańsko–Żarecką.

Dnia 22 czerwca 1997 roku, na placu kościelnym, odsłonięto pomnik Jana Pawła II, którego realizację zainicjował Ryszard Kaczor, absolwent ASP w Krakowie.

Od 29 czerwca 2009 roku, świątynia uzyskała tytuł bazyliki mniejszej. Dwa miesiące później, 18 października, miała miejsce uroczysta msza, podczas której oficjalnie ogłoszono dekret watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, który podniosł kościół kolegiacki do statusu bazyliki mniejszej. Uroczystości te przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce, abp Józef Kowalczyk.

W 2022 roku, do rejestru zabytków wpisano ogrodzenie, które otacza budynek kościoła z trzech stron. To ozdobne ogrodzenie składa się z dekoracyjnych form architektoniczno-rzeźbiarskich oraz trzech sekcji schodów – jednej centralnej i dwóch bocznych. Na postumentach znajdują się figury świętych Piotra i Pawła, które dopełniają całą kompozycję otoczenia.

Przypisy

  1. Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2022 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2023, t. 15, s. 385.
  2. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 02.12.2022 r.) wkz.katowice.pl [dostęp 03.12.2022 r.]
  3. a b Jerzy Abramski: Encyklopedia Zawiercia. Zawiercie: 2002, s. 56. ISBN 83-913341-2-0.
  4. Jerzy Abramski: Zawiercie – studium monograficzne. Suplement. Zawiercie: 2002, s. 134. ISBN 83-913341-1-2.
  5. a b kolegiata-zawiercie.pl: Opis kościoła. [dostęp 11.05.2010 r.]
  6. zawiercie.eu: Kościół Kolegiacki – Bazyliką Mniejszą. [dostęp 11.05.2010 r.]
  7. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 101.

Oceń: Bazylika kolegiacka Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zawierciu

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:15