Wiktor Weintraub, urodzony 10 kwietnia 1908 roku w Zawierciu, to postać o znaczącym dorobku, zarówno w dziedzinie literatury, jak i dyplomacji. Jako historyk literatury polskiej, jego prace miały wpływ na zrozumienie i interpretację polskiego dziedzictwa literackiego.
Weintraub zmarł 14 lipca 1988 roku w Cambridge, Massachusetts, pozostawiając po sobie dorobek, który jest nadal badany i ceniony, szczególnie w kontekście jego żydowskiego pochodzenia i wkładu w polsko-żydowską historię kultury.
Życiorys
Wiktor Weintraub to postać o niezwykle bogatym życiorysie, którego kariera akademicka i twórcza miała miejsce w wielu ważnych punktach Europy. W latach 1925–1929 studiował filologię polską naUniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zyskał solidne podstawy potrzebne do dalszej kariery. Jego podróże badawcze zaprowadziły go najpierw do Warszawy w latach 1934–1937, a następnie do Paryża w latach 1937–1939, gdzie przebywał jako stypendysta naukowy rządu francuskiego.
Podczas II wojny światowej, Więtraub pełnił funkcję pracownika biura prasowego Ambasady RP w Kujbyszewie, co miało miejsce w latach 1941–1942, po układzie Sikorski-Majski. Po ewakuacji do Iranu, osiedlił się w Palestynie, gdzie w latach 1943–1945 był redaktorem dwutygodnika „W drodze”, który ukazywał się w Jerozolimie.
Po zakończeniu wojny, Weintraub znalazł się na emigracji. Od 1945 do 1950 roku mieszkał w Londynie, gdzie między innymi pełnił rolę redaktora w The Polish Fortnightly Review. Po 1950 roku osiedlił się na stałe w Stanach Zjednoczonych. W latach 1950–1954 pracował jako wykładowca, a od 1954 do 1978 roku był profesorem slawistyki na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge.
Od 1971 roku kierował utworzoną przez A. Jurzykowskiego katedrą polonistyki na Uniwersytecie Harvarda. Dodatkowo, od 1953 roku był członkiem redakcji Harvard Slavic Studies, gdzie publikował swoje prace naukowe. Swoje teksty publikował także w londyńskich Wiadomościach oraz paryskiej Kulturze. Weintraub był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie oraz, od 1988 roku, Polskiej Akademii Nauk.
Jego zaangażowanie w sprawy społeczno-polityczne ujawnia się także w faktach, że podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, znany jako List 59. Większość jego prac naukowych koncentruje się wokół kultury i literatury staropolskiej, w szczególności z okresu renesansu i baroku, jak również dotyczą wielkich romantyków.
Publikacje
Wiktor Weintraub, znany z bogatego dorobku literackiego, jest autorem wielu istotnych publikacji, które znacząco wpłynęły na polską kulturę i literaturę. Jego prace poruszają różnorodne tematy, od historii literatury po zagadnienia społeczne. Oto zestawienie wybranych dzieł:
- Styl Jana Kochanowskiego, Kraków 1932,
- Udział Prus Książęcych w reformacji polskiej: przegląd badań, Warszawa 1935,
- Z dziejów Rabelaisgo w Polsce, Kraków 1936,
- Szkice z historii literatury polskiej: epoka porozbiorowa, wybrał Wiktor Weintraub, Londyn: Instytut Polski w Wielkiej Brytanii 1947,
- Blaski i nędze dziejów życia prof. Tarlego, Newtown 1948,
- Prądy i zagadnienia kulturalne w Z.S.S.R., Londyn: Instytut Bliskiego i Środkowego Wschodu „Reduta” 1949,
- Rosja w kulturze Zachodu, Londyn: „Reduta” 1949,
- Studia rusycystyczne na Zachodzie, Londyn: Instytut Bliskiego i Środkowego Wschodu „Reduta” 1949,
- Literature as Prophecy, 1959,
- Mickiewicz, Quinet i towianizm, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1973,
- Profecja i profesura. Mickiewicz, Michelet i Quinet., Warszawa 1975,
- Rzecz czarnoleska, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977,
- Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991, ISBN 83-08-02276-6,
- Od Reja do Boya, Warszawa: PIW 1977,
- Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa: PIW 1982, ISBN 83-06-00799-9,
- Mickiewicz – mistyczny polityk: i inne studia o poecie, Warszawa: Wyd. IBL PAN 1998, ISBN 83-87456-13-6,
- O współczesnych i o sobie. Wspomnienia, sylwetki, szkice literackie, Kraków 1994, ISBN 83-7006-127-3.
W każdej z tych prac autor ukazuje swoje głębokie zainteresowanie literaturą oraz kulturą, wykorzystując bogaty język i analizując różnorodne aspekty wybranych tematów. Wszechstronność i talent Weintrauba są widoczne w każdym z jego dzieł, a jego wkład w rozwój myśli literackiej w Polsce pozostaje nieoceniony.
Przypisy
- Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Wysłocki | Marian Masłowski | Halina Wiśniewska (filolog) | Maria Ziembińska-Tworzydło | Marek Jarnicki | Ludwik Masłowski (entomolog) | Andrzej StróżeckiOceń: Wiktor Weintraub