Józef Baryła

---

Życiorys

Józef Baryła urodził się jako syn Antoniny z Burzyńskich i Edwarda. W okresie II wojny światowej zdobywał doświadczenie jako robotnik w Hucie Szkła w Zawierciu. W maju 1945 roku, jego patriotyczny zapał doprowadził do ochotniczego wstąpienia do ludowego Wojska Polskiego, gdzie został wcielony do 21 Zapasowego Pułku Artylerii.

W latach 1945–1947 aktywnie uczestniczył w walkach przeciwko oddziałom Ukraińskiej Powstańczej Armii. Ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu w dniu 25 maja 1947, co było kluczowym krokiem w jego wojskowej karierze.

Od 1947 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu w 23 Pułku Artylerii Lekkiej w Bielsku-Białej. Dwa lata później, w 1949 roku, przeszedł do aparatu partyjno-politycznego wojska, piastując stanowisko kierownika sekcji polityczno-wychowawczej w 40 Pułku Artylerii Lekkiej w Jarosławiu. Jeszcze w tym samym roku został inspektorem Zarządu Politycznego Dowództwa Okręgu Wojskowego nr V w Krakowie.

Rozpoczął również studia w Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie, kończąc je z pierwszą lokatą w 1953. W 1956 z sukcesem uzyskał również stopień magistra pedagogiki, co znacząco wzbogaciło jego profil zawodowy.

W ramach dalszej kariery wojskowej, Baryła był zastępcą komendanta do spraw politycznych Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Pile w latach 1953–1955 oraz zastępcą ds. politycznych dowódcy 8 Dywizji Artylerii Przełamania w Bemowie Piskim w latach 1955–1960.

W okresie 1960–1968 pełnił obowiązki zastępcy szefa Zarządu Propagandy i Agitacji Głównego Zarządu Politycznego WP. W 1964 roku obronił pracę doktorską w Wojskowej Akademii Politycznej. W kolejnych latach ukończył kurs Operacyjno-Strategiczny w ZSRR oraz Centralny Kurs Kadry Kierowniczej przy Komitecie Centralnym PZPR.

W latach 1968–1969 Baryła był szefem Zarządu Propagandy i Agitacji GZP WP. Z dniem 11 stycznia 1969 roku do 7 lipca 1972 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego ds. politycznych. W tym czasie, 6 października 1970, został awansowany przez Rząd Państwowy PRL na stopień generała brygady, a nominację wręczył mu 10 października 1970 roku w Belwederze marszałek Polski Marian Spychalski.

Po objęciu 7 maja 1980 roku stanowiska szefa Głównego Zarządu Politycznego WP oraz wiceministra obrony narodowej, uczestniczył w pracach Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego w latach 1981–1983. Dnia 24 września 1983 roku, został awansowany do stopnia generała broni, co było kolejnym przełomowym momentem w jego karierze.

Jako szef Głównego Zarządu Politycznego, Baryła kształtował politykę partii w wojsku oraz wydawał zarządzenia normujące działalność instancji partyjnych. Wśród jego bliskich współpracowników byli generałowie, tacy jak Henryk Koczara, Tadeusz Szaciłło, oraz inni.

Oprócz kariery wojskowej, Baryła zaangażował się w wiele funkcji partyjnych, będąc członkiem PPR od 1946 roku oraz PZPR od 1948 roku. Przez lata zasiadał w różnych organach partyjnych, a także uczestniczył w pracach nad odpowiedzialnością członków ekipy Edwarda Gierka.

W międzyczasie, Baryła został odwołany z funkcji sekretarza KC PZPR 14 czerwca 1988 roku. W dniach 20–21 grudnia 1988 roku, w trakcie I części X Plenum KC PZPR, doszło do rekonstrukcji kierownictwa, która miała kluczowe znaczenie w kontekście rozmów z „Solidarnością”, prowadzących do końca systemu PRL.

Józef Baryła był także odznaczony medalem 100-lecia Polskiego Ruchu Robotniczego w 1982 roku. W 1988 roku wszedł do Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS. Od 17 listopada 1988 do 30 września 1990 pełnił rolę ambasadora PRL i RP w Syrii oraz w Haszemidzkim Królestwie Jordanii.

Po zakończeniu kariery wojskowej, Baryła został pożegnany przez ministra obrony narodowej wiceadmirała Piotra Kołodziejczyka. Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie, ale informacja o jego śmierci nie została ujawniona publicznie.

Publikacje

Józef Baryła był autorem wielu znaczących publikacji zarówno w formie książkowej, jak i artykułów, które dotykały kluczowych kwestii związanych z dynamiką społeczną oraz ideologiczną w Polsce.

Jego najbardziej znane książki oraz opracowania obejmują:

• Charakter stosunków międzyludzkich i ich społeczne uwarunkowanie w armiach kapitalistycznych i socjalistycznych, Wydawnictwo MON, Warszawa 1966, materiały nr 5 do szkolenia politycznego,
• Charakterystyka współczesnej cywilizacji i kierunki jej rozwoju, Materiały do Szkolenia Politycznego Generałów i Oficerów, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967,
• W marksizmie-leninizmie nasza siła, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1984,
• Zainteresowania kadry oficerskiej w świetle współczesnej cywilizacji, Warszawa 1965,
• Zawsze tam skąd Ojczyzny wołanie dobiega, Biblioteczka Wojska Ludowego, Warszawa 1983.

W dziedzinie artykułów, jego wkład był równie istotny:

• Bieżące i perspektywiczne kierunki pracy ideowo-wychowawczej (w) „Wojsko Ludowe”, 1983, nr 1,
• Budżet wolnego czasu kadry oficerskiej tzw. leśnego garnizonu i sposób jego spożytkowania (w) Zeszyty Naukowe WAP, 1961, nr 5,
• Być członkiem partii – znaczy być w centrum życia (w) „Wojsko Ludowe”, 1984, nr 5 (408),
• Czas ocalenia, czas odrodzenia (w) „Żołnierz Wolności”, 1982, nr 193,
• Czas porozumienia, czas walki (w) „Żołnierz Wolności”, 1983, nr 33,
• Czas nadziei, czas tworzenia (w) „Żołnierz Wolności”, 1983 nr 200,
• Jubileusz znaczony walką, pracą i służbą (w) „Wojsko Ludowe”, 1984, nr 8 (411), ss. 11–15,
• Linia skuteczności i konsekwencji (w) „Nowe Drogi”, 1987, nr 2, ss. 18–28,
• Literatura w służbie obronności kraju (w) F. Kulej, J. Lewicki, Wojsko w literaturze, Wydawnictwo MON, Warszawa 1984, ss. 224–232,
• Partia w wojsku – zawsze na wysokości zadania (w) „Wojsko Ludowe”, 1985, nr 5,
• Polska myśl niepodległościowa i rewolucyjna 1794–1918 (w) „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1988, nr 3, ss. 3–16,
• Socjalizmu będziemy bronić tak jak niepodległości (w) „Wojsko Ludowe”, 1981, nr 8,
• Sprawie partii i narodu żołnierze oddani są całym sercem (w) „Wojsko Ludowe”, 1981, nr 1,
• W służbie partii i narodu (w) „Życie Partii” 1977, nr 10 ss. 17—19,
• Wciąż lepiej służyć socjalistycznej ojczyźnie (w) „Wojsko Ludowe”, 1976, nr 8, ss. 4–13,
• Wyższa jakość działalności kulturalnej – ważnym zadaniem ZSM w Siłach Zbrojnych PRL (w) „Kultura i oświata w WP”, 1977 nr 1, ss. 8–15,
• Znaczenie historii w patriotycznym wychowaniu młodzieży (w) „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1983, nr 2–3, s. 12,
• Związki i zależności między polityką a wychowaniem (w) Z. Misztal, Rada Ministerstwa Obrony Narodowej do Spraw Nauk Społecznych, Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, Wojskowa Akademia Polityczna im. Feliksa Dzierżyńskiego, Polityka i Wychowanie, Wydawnictwo MON, Warszawa 1986, s. 7.

Ordery i odznaczenia

Józef Baryła, uznawany za jedną z najważniejszych postaci w historii Polski, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami i odznaczeniami za swoje zasługi dla kraju. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych odznaczeń.

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1980),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1968),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963),
• Order Budowniczych Polski Ludowej (1984) – z okazji 40-lecia PRL,
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1973),
• Złoty Krzyż Zasługi (1957),
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954),
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984),
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
• Brązowy medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”,
• Srebrna Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”,
• Brązowa Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”,
• Złota Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL”,
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju”,
• Złota Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”,
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988),
• Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego (ZSMP),
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
• Odznaka „Za Zasługi dla Związku Bojowników o Wolność i Demokrację”,
• Złota Odznaka Kół Młodzieży Wojskowej,
• Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej,
• Odznaka „Zasłużony Działacz SZMW”,
• Medal za zasługi dla Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1979),
• Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988),
• Medal „100 lat ruchu robotniczego w Polsce” (1982),
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977),
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1983),
• Order Przyjaźni Narodów (1973, Związek Radziecki),
• Order Czerwonej Gwiazdy (1984, Związek Radziecki),
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (1980, Związek Radziecki),
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1972, Związek Radziecki),
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1975, Związek Radziecki),
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1985, Związek Radziecki),
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1978, Związek Radziecki),
• Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1988, Związek Radziecki),
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (1980, Bułgaria),
• Medal „30 lat Bułgarskiej Armii Ludowej” (1974, Bułgaria),
• Order Czerwonej Gwiazdy (1985, Czechosłowacja, order wręczał Prezydent Czechosłowacji Gustáv Husák),
• Medal Za Umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych I stopnia (Czechosłowacja),
• Medal „40 lat Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (1985, Czechosłowacja),
• Medal „Braterstwa Broni” Republiki Kuby (1983, Kuba),
• Złoty Order Zasługi dla Ojczyzny (1984, Niemcy Wschodnie),
• Medal „30 lat Narodowej Armii Ludowej NRD” (1986, Niemcy Wschodnie),
• Złoty Medal Braterstwa Broni (Niemcy Wschodnie),
• Złoty medal „Virtutea Ostaseasca” (1971, Rumunia),
• Złoty Medal Braterstwa Broni (1980, Węgry),
• Order Zasługi Wojskowej I klasy (1985, Wietnam),
• Medal Przyjaźni (Wietnam),
• inne medale i odznaczenia jubileuszowe i pamiątkowe państw socjalistycznych, organizacyjne i regionalne.

---

Oceń: Józef Baryła

---