Józef Baryła


Józef Baryła, urodzony 21 listopada 1924 roku w Zawierciu, a zmarły 4 sierpnia 2016 roku w Warszawie, to postać o znaczącym dorobku w historii Wojska Polskiego. Był generałem broni, a także doktorem nauk humanistycznych, tytuł ten uzyskał w 1964 roku.

W latach 1980–1986 pełnił kluczową rolę jako szef Głównego Zarządu Politycznego WP, co wiązało się z dużą odpowiedzialnością i uwiarygadniało jego wpływ na polityczne decyzje w kraju. W tym samym okresie był również wiceministrem obrony narodowej, co dodatkowo wzmacniało jego pozycję w strukturach państwowych.

Józef Baryła brał udział w działalności Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, w której zasiadał w latach 1981–1983. Jego aktywność polityczna obejmowała także działalność w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), gdzie był członkiem Komitetu Centralnego w dwóch kadencjach: 1980–1981 oraz 1985–1990. W latach 1985–1988 pełnił funkcję sekretarza KC PZPR oraz zasiadał w Biurze Politycznym w okresie 1986–1988.

W ramach swoich zadań politycznych był także przewodniczącym Komisji Prawa i Praworządności, co miało miejsce w latach 1985–1986. Poza tym, w latach 1985–1990 był członkiem prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD.

W międzynarodowych relacjach nawiązał również kontakty, pełniąc funkcję ambasadora w Syrii i Jordanii w latach 1988–1990. Jako poseł na Sejm PRL IX kadencji, działał w parlamencie w okresie od 1985 do 1989 roku.

W trakcie swojej kariery, Józef Baryła był honorowany licznymi odznaczeniami, takimi jak Order Budowniczych Polski Ludowej, a także Order Odrodzenia Polski w II, III i IV klasie, co podkreśla jego znaczenie w historii Polski oraz wkład w rozwój kraju.

Życiorys

Józef Baryła urodził się jako syn Antoniny z Burzyńskich i Edwarda. W okresie II wojny światowej zdobywał doświadczenie jako robotnik w Hucie Szkła w Zawierciu. W maju 1945 roku, jego patriotyczny zapał doprowadził do ochotniczego wstąpienia do ludowego Wojska Polskiego, gdzie został wcielony do 21 Zapasowego Pułku Artylerii.

W latach 1945–1947 aktywnie uczestniczył w walkach przeciwko oddziałom Ukraińskiej Powstańczej Armii. Ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu w dniu 25 maja 1947, co było kluczowym krokiem w jego wojskowej karierze.

Od 1947 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu w 23 Pułku Artylerii Lekkiej w Bielsku-Białej. Dwa lata później, w 1949 roku, przeszedł do aparatu partyjno-politycznego wojska, piastując stanowisko kierownika sekcji polityczno-wychowawczej w 40 Pułku Artylerii Lekkiej w Jarosławiu. Jeszcze w tym samym roku został inspektorem Zarządu Politycznego Dowództwa Okręgu Wojskowego nr V w Krakowie.

Rozpoczął również studia w Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie, kończąc je z pierwszą lokatą w 1953. W 1956 z sukcesem uzyskał również stopień magistra pedagogiki, co znacząco wzbogaciło jego profil zawodowy.

W ramach dalszej kariery wojskowej, Baryła był zastępcą komendanta do spraw politycznych Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Pile w latach 1953–1955 oraz zastępcą ds. politycznych dowódcy 8 Dywizji Artylerii Przełamania w Bemowie Piskim w latach 1955–1960.

W okresie 1960–1968 pełnił obowiązki zastępcy szefa Zarządu Propagandy i Agitacji Głównego Zarządu Politycznego WP. W 1964 roku obronił pracę doktorską w Wojskowej Akademii Politycznej. W kolejnych latach ukończył kurs Operacyjno-Strategiczny w ZSRR oraz Centralny Kurs Kadry Kierowniczej przy Komitecie Centralnym PZPR.

W latach 1968–1969 Baryła był szefem Zarządu Propagandy i Agitacji GZP WP. Z dniem 11 stycznia 1969 roku do 7 lipca 1972 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego ds. politycznych. W tym czasie, 6 października 1970, został awansowany przez Rząd Państwowy PRL na stopień generała brygady, a nominację wręczył mu 10 października 1970 roku w Belwederze marszałek Polski Marian Spychalski.

Po objęciu 7 maja 1980 roku stanowiska szefa Głównego Zarządu Politycznego WP oraz wiceministra obrony narodowej, uczestniczył w pracach Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego w latach 1981–1983. Dnia 24 września 1983 roku, został awansowany do stopnia generała broni, co było kolejnym przełomowym momentem w jego karierze.

Jako szef Głównego Zarządu Politycznego, Baryła kształtował politykę partii w wojsku oraz wydawał zarządzenia normujące działalność instancji partyjnych. Wśród jego bliskich współpracowników byli generałowie, tacy jak Henryk Koczara, Tadeusz Szaciłło, oraz inni.

Oprócz kariery wojskowej, Baryła zaangażował się w wiele funkcji partyjnych, będąc członkiem PPR od 1946 roku oraz PZPR od 1948 roku. Przez lata zasiadał w różnych organach partyjnych, a także uczestniczył w pracach nad odpowiedzialnością członków ekipy Edwarda Gierka.

W międzyczasie, Baryła został odwołany z funkcji sekretarza KC PZPR 14 czerwca 1988 roku. W dniach 20–21 grudnia 1988 roku, w trakcie I części X Plenum KC PZPR, doszło do rekonstrukcji kierownictwa, która miała kluczowe znaczenie w kontekście rozmów z „Solidarnością”, prowadzących do końca systemu PRL.

Józef Baryła był także odznaczony medalem 100-lecia Polskiego Ruchu Robotniczego w 1982 roku. W 1988 roku wszedł do Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS. Od 17 listopada 1988 do 30 września 1990 pełnił rolę ambasadora PRL i RP w Syrii oraz w Haszemidzkim Królestwie Jordanii.

Po zakończeniu kariery wojskowej, Baryła został pożegnany przez ministra obrony narodowej wiceadmirała Piotra Kołodziejczyka. Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie, ale informacja o jego śmierci nie została ujawniona publicznie.

Publikacje

Józef Baryła był autorem wielu znaczących publikacji zarówno w formie książkowej, jak i artykułów, które dotykały kluczowych kwestii związanych z dynamiką społeczną oraz ideologiczną w Polsce.

Jego najbardziej znane książki oraz opracowania obejmują:

  • Charakter stosunków międzyludzkich i ich społeczne uwarunkowanie w armiach kapitalistycznych i socjalistycznych, Wydawnictwo MON, Warszawa 1966, materiały nr 5 do szkolenia politycznego,
  • Charakterystyka współczesnej cywilizacji i kierunki jej rozwoju, Materiały do Szkolenia Politycznego Generałów i Oficerów, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967,
  • W marksizmie-leninizmie nasza siła, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1984,
  • Zainteresowania kadry oficerskiej w świetle współczesnej cywilizacji, Warszawa 1965,
  • Zawsze tam skąd Ojczyzny wołanie dobiega, Biblioteczka Wojska Ludowego, Warszawa 1983.

W dziedzinie artykułów, jego wkład był równie istotny:

  • Bieżące i perspektywiczne kierunki pracy ideowo-wychowawczej (w) „Wojsko Ludowe”, 1983, nr 1,
  • Budżet wolnego czasu kadry oficerskiej tzw. leśnego garnizonu i sposób jego spożytkowania (w) Zeszyty Naukowe WAP, 1961, nr 5,
  • Być członkiem partii – znaczy być w centrum życia (w) „Wojsko Ludowe”, 1984, nr 5 (408),
  • Czas ocalenia, czas odrodzenia (w) „Żołnierz Wolności”, 1982, nr 193,
  • Czas porozumienia, czas walki (w) „Żołnierz Wolności”, 1983, nr 33,
  • Czas nadziei, czas tworzenia (w) „Żołnierz Wolności”, 1983 nr 200,
  • Jubileusz znaczony walką, pracą i służbą (w) „Wojsko Ludowe”, 1984, nr 8 (411), ss. 11–15,
  • Linia skuteczności i konsekwencji (w) „Nowe Drogi”, 1987, nr 2, ss. 18–28,
  • Literatura w służbie obronności kraju (w) F. Kulej, J. Lewicki, Wojsko w literaturze, Wydawnictwo MON, Warszawa 1984, ss. 224–232,
  • Partia w wojsku – zawsze na wysokości zadania (w) „Wojsko Ludowe”, 1985, nr 5,
  • Polska myśl niepodległościowa i rewolucyjna 1794–1918 (w) „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1988, nr 3, ss. 3–16,
  • Socjalizmu będziemy bronić tak jak niepodległości (w) „Wojsko Ludowe”, 1981, nr 8,
  • Sprawie partii i narodu żołnierze oddani są całym sercem (w) „Wojsko Ludowe”, 1981, nr 1,
  • W służbie partii i narodu (w) „Życie Partii” 1977, nr 10 ss. 17—19,
  • Wciąż lepiej służyć socjalistycznej ojczyźnie (w) „Wojsko Ludowe”, 1976, nr 8, ss. 4–13,
  • Wyższa jakość działalności kulturalnej – ważnym zadaniem ZSM w Siłach Zbrojnych PRL (w) „Kultura i oświata w WP”, 1977 nr 1, ss. 8–15,
  • Znaczenie historii w patriotycznym wychowaniu młodzieży (w) „Wojskowy Przegląd Historyczny”, 1983, nr 2–3, s. 12,
  • Związki i zależności między polityką a wychowaniem (w) Z. Misztal, Rada Ministerstwa Obrony Narodowej do Spraw Nauk Społecznych, Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, Wojskowa Akademia Polityczna im. Feliksa Dzierżyńskiego, Polityka i Wychowanie, Wydawnictwo MON, Warszawa 1986, s. 7.

Ordery i odznaczenia

Józef Baryła, uznawany za jedną z najważniejszych postaci w historii Polski, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami i odznaczeniami za swoje zasługi dla kraju. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych odznaczeń.

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1980),
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1968),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963),
  • Order Budowniczych Polski Ludowej (1984) – z okazji 40-lecia PRL,
  • Order Sztandaru Pracy I klasy (1973),
  • Złoty Krzyż Zasługi (1957),
  • Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954),
  • Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974),
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984),
  • Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
  • Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
  • Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
  • Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
  • Srebrny medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
  • Brązowy medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”,
  • Srebrna Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”,
  • Brązowa Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”,
  • Złota Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL”,
  • Złoty Medal „Za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju”,
  • Złota Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”,
  • Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988),
  • Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego (ZSMP),
  • Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
  • Odznaka „Za Zasługi dla Związku Bojowników o Wolność i Demokrację”,
  • Złota Odznaka Kół Młodzieży Wojskowej,
  • Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej,
  • Odznaka „Zasłużony Działacz SZMW”,
  • Medal za zasługi dla Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1979),
  • Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988),
  • Medal „100 lat ruchu robotniczego w Polsce” (1982),
  • Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977),
  • Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1983),
  • Order Przyjaźni Narodów (1973, Związek Radziecki),
  • Order Czerwonej Gwiazdy (1984, Związek Radziecki),
  • Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (1980, Związek Radziecki),
  • Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1972, Związek Radziecki),
  • Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1975, Związek Radziecki),
  • Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1985, Związek Radziecki),
  • Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1978, Związek Radziecki),
  • Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1988, Związek Radziecki),
  • Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (1980, Bułgaria),
  • Medal „30 lat Bułgarskiej Armii Ludowej” (1974, Bułgaria),
  • Order Czerwonej Gwiazdy (1985, Czechosłowacja, order wręczał Prezydent Czechosłowacji Gustáv Husák),
  • Medal Za Umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych I stopnia (Czechosłowacja),
  • Medal „40 lat Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (1985, Czechosłowacja),
  • Medal „Braterstwa Broni” Republiki Kuby (1983, Kuba),
  • Złoty Order Zasługi dla Ojczyzny (1984, Niemcy Wschodnie),
  • Medal „30 lat Narodowej Armii Ludowej NRD” (1986, Niemcy Wschodnie),
  • Złoty Medal Braterstwa Broni (Niemcy Wschodnie),
  • Złoty medal „Virtutea Ostaseasca” (1971, Rumunia),
  • Złoty Medal Braterstwa Broni (1980, Węgry),
  • Order Zasługi Wojskowej I klasy (1985, Wietnam),
  • Medal Przyjaźni (Wietnam),
  • inne medale i odznaczenia jubileuszowe i pamiątkowe państw socjalistycznych, organizacyjne i regionalne.

Przypisy

  1. J. Królikowski: Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 117.
  2. „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 2 (128), kwiecień–czerwiec 1989, Warszawa, s. 352.
  3. „Życie Partii”, nr 5 (543), 8.03.1989 r., s. 20.
  4. VII Plenum KC PZPR, Książka i Wiedza, Warszawa 1988, s. 8.
  5. „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6.05.1985 r., s. 1–2.
  6. Wietnamskie odznaczenia dla grupy polskich generałów i oficerów, „Trybuna Robotnicza”, nr 222, 23.09.1985 r., s. 2.
  7. „Dziennik Łódzki”, nr 104 (10320), 27–29.05.1983 r., s. 5.
  8. „Dziennik Łódzki”, nr 86 (9837), 1–3.05.1981 r., s. 2.
  9. „Trybuna Robotnicza”, nr 177 (11529), 4–6.09.1981 r., s. 2.
  10. „Żołnierz Wolności”, 16.12.1982 r., s. 1.
  11. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej miasta Łodzi, nr 11, 9.12.1983 r., s. 8.
  12. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 27.02.1978 r., s. 4.
  13. „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 4, październik–grudzień 1979, s. 329.
  14. „Życie Partii”, nr 4/1977, s. 2.
  15. Lista żołnierzy odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 280 z 11.10.1973 r.

Oceń: Józef Baryła

Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:21