Franciszek Targowski (podpułkownik)

---

Życiorys

Franciszek Targowski przyszedł na świat 22 grudnia 1895 roku w Zawierciu, które w tamtym czasie należało do powiatu będzińskiego w guberni piotrkowskiej. Pochodził z rodziny Karola i Marii z Gregorackich. Miał starszego brata Stanisława, który był majorem broni pancernych oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari, a tragicznie zginął w 1940 roku w Charkowie. Edukację rozpoczął w Częstochowie, gdzie ukończył sześć klas gimnazjum.

14 kwietnia 1915 roku związał swoje życie z Legionami Polskimi, dołączając do 12. kompanii III baonu 6 pułku piechoty. Już od końcówki września tego samego roku walczył dzielnie na froncie wołyńskim. 7 października 1915 roku, dzięki swoim osiągnięciom, otrzymał awans na stopień plutonowego. W lipcu 1917 r., po tzw. kryzysie przysięgowym, został internowany w obozach w Szczypiornie i później w Łomży. Po zakończeniu internowania wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej, gdzie został wcielony do 2 pułku piechoty, przemianowanego w styczniu 1919 roku na 8 pułk piechoty Legionów. W jego szeregach brał udział w zmaganiach z Ukraińcami oraz późniejszej wojnie z bolszewikami. W bitwie pod Rawą Ruską dostał się do ukraińskiej niewoli, skąd udało mu się uciec.

15 września 1921 roku tzw. kapitan Leon Winiarski, dowodząc III/8 pp Leg., złożył wniosek o nadanie Targowskiemu Orderu Virtuti Militari. W opisie sytuacji, która miała miejsce 24 sierpnia 1920 roku w trakcie walk 3 Dywizji Legionów pod Brześciem Litewskim, Winiarski podkreślił:

Dnia 24 sierpnia 1920 w czasie walk 3 Dywizji Legionów pod Brześciem Litewskim III/8 pp Leg. przeprowadzał atak dwoma kolumnami na dworzec kolejowy Kamienica Wielka. Ppor. Targowski ówczesny adiutant baonu został wysłany przez dowódcę ze wsi Kamienica Wielka dla nawiązania łączności i przynaglenia do ataku prawej grupy, która zabłądziła w sąsiednich lasach. W przypuszczalnym miejscu odnalezienia tej grupy zastał grupy żołnierzy bolszewickich za i przed sobą, jednak nie tracąc zimnej krwi wpadł na nich wraz z towarzyszącym mu łącznikiem konnym i wezwał ich do poddania się. Bolszewicy w liczbie 14 próbowali zrazu uciekać do lasu, lecz zagnani przez ppor. Targowskiego poddali się wszyscy. Jeńców tych ppor.Targowski, omijając większe oddziały bolszewickie, doprowadził wszystkich do dowództwa III/8 pp Leg., dając tym czynem dowód wielkiej odwagi osobistej i przytomności umysłu.

Po zakończeniu działań wojennych Targowski kontynuował swoją służbę w 8 pp Leg. z siedzibą w Lublinie. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany i otrzymał stopień porucznika z datą starszeństwa z 1 czerwca 1919 oraz 1644. lokatę w korpusie oficerów piechoty. 3 maja 1926 roku awansował na kapitana z starszeństwem z 1 lipca 1925 i 268. lokatą. W sierpniu 1929 roku jego kariera militarna uległa zmianie, bowiem został przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, aby zająć się pracami Przysposobienia Wojskowego. Przez pewien czas pełnił funkcję komendanta Okręgu II Związku Strzeleckiego. Po kolejnych awansach, w tym na majora, w czerwcu 1933 roku objął dowództwo II batalionu 8 pp Leg. w Lublinie. Następnie, w listopadzie 1935 roku, zajął stanowisko kwatermistrza, a później dowódcy I batalionu. Został mianowany podpułkownikiem z datą starszeństwa z 19 marca 1939 oraz 79. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W kwietniu tegoż roku przeszedł do 82 pułku piechoty w Brześciu jako I zastępca dowódcy pułku, a po jego mobilizacji objął dowództwo nad resztą pułku w garnizonie Brześć.

Podczas kampanii wrześniowej stanął na czele improwizowanego 182 pułku piechoty, który wchodził w skład Dywizji Kobyń, przemianowanej później na 60 Dywizję Piechoty. Dowodził w kluczowych bitwach, m.in. pod Parczewem oraz Kockiem. W 1940 roku, przebywając w Szkocji, dowodził 8 Batalionem Kadrowym Strzelców, a 20 grudnia 1941 roku objął kierownictwo 2. kompanii strzeleckiej I Oficerskiego Baonu Szkolnego. 8 stycznia 1942 roku został odkomenderowany do II Oficerskiego Baonu Szkolnego, gdzie sprawował funkcję komendanta kursu dla dowódców batalionów.

Po II wojnie światowej pozostał na emigracji. 19 kwietnia 1967 roku uzyskał obywatelstwo brytyjskie i w tym czasie stał się właścicielem pensjonatu „The Acre Guest House” w miejscowości Largs. Na dzień 20 marca 1934 roku był wdowcem i nie miał dzieci.

Ordery i odznaczenia

Franciszek Targowski, podpułkownik, był wysoko odznaczanym żołnierzem, którego wkład w historię i obronność Polski został uhonorowany licznymi medalami oraz wyróżnieniami. Jego odznaczenia, przyznawane za odwagę i zasługi w czasie różnych konfliktów, są następujące:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4889,
• Krzyż Niepodległości, przyznany 9 listopada 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych, który otrzymał czterokrotnie (po raz 2, 3 i 4 „za udział w b. Legionach Polskich”),
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”,
• Srebrny Krzyż Zasługi, nadany 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich,
• Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych,
• Srebrny Medal Waleczności 2. klasy,
• Brązowy Medal Waleczności.

Jego osiągnięcia militarnie stanowią ważny element w polskiej historii, a odznaczenia są symbolem odwagi i poświęcenia w służbie ojczyzny.

Publikacje

Podpułkownik Franciszek Targowski wniósł istotny wkład do polskiej historiografii wojskowej poprzez swoje publikacje. Jego prace są cenione za rzetelność oraz szczegółowe podejście do tematyki historycznej.

Jednym z najważniejszych dzieł jest:

• Zarys historji wojennej 8-go pułku piechoty Legionów, opublikowany w Warszawie przez Wojskowe Biuro Historyczne w 1928 roku, który stanowi część serii Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.

---

Oceń: Franciszek Targowski (podpułkownik)

---