Kazimierz Kowalski (działacz narodowy)

---

Życiorys

Kazimierz Kowalski przyszedł na świat w rodzinie chłopskiej w Zawierciu, gdzie rozpoczął swoje życie pełne zaangażowania w kwestie narodowe i społeczne. Po ukończeniu szkoły podstawowej, w wieku dziesięciu lat, podjął pracę na roli, co wpłynęło na jego późniejsze zainteresowania związane z rolnictwem i społecznością lokalną.

W latach 1902–1904 Kowalski pełnił służbę wojskową w armii pruskiej stacjonującej w Poznaniu. Po zakończeniu służby, w 1904 roku, ożenił się z Emilią Semkło, córką polskiego rolnika z Łowynia, oraz przejął gospodarstwo wujów w Szarczu. Już w tym samym roku aktywnie zaangażował się w tworzenie lokalnych organizacji, współorganizując Towarzystwo Robotników Polskich w Pszczewie, które liczyło około 50 osób z okolicznych miejscowości, takich jak Pszczew, Szarcz, Stołuń oraz Zielomyśl. Kowalski pełnił rolę w zarządzie tego stowarzyszenia aż do wybuchu II wojny światowej.

Dzięki jego staraniom w regionie zyskał popularność ruch amatorski oraz rozwój czytelnictwa polskich książek i czasopism. Kowalski wciąż utrzymywał bliskie kontakty z polskimi organizacjami funkcjonującymi w Poznaniu i na Pomorzu. Cennym osiągnięciem było dla niego pełnienie funkcji korespondenta Gazety Grudziądzkiej, co umożliwiło mu reprezentowanie interesów polskiej mniejszości w okolicy Szarcza i Pszczewa. Uczestniczył również w lokalnych komitetach wyborczych, wpływając na sytuację polityczną w regionie.

Podczas I wojny światowej służył jako sanitariusz w armii pruskiej na froncie zachodnim, co na pewno miało wpływ na jego późniejsze działania. W latach 1919–1920 byli jednym z kluczowych organizatorów akcji mającej na celu przyłączenie Pszczewa i okolic do Polski. W sierpniu 1919 roku, razem z Ludwikiem Wittchenem i Wojciechem Poczekajem, przedłożył w imieniu polskiej ludności memoriał oraz protest Międzynarodowej Komisji Granicznej, dotyczący traktatu wersalskiego, który pozostawiał te tereny w granicach Niemiec.

W roku 1923 Kowalski zorganizował Związek Polaków w Niemczech, który zyskał 70 członków i w którym pełnił funkcję prezesa aż do 1939 roku. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do organizacji, był także członkiem rady nadzorczej Banku Ludowego w Pszczewie. W 1936 roku doprowadził do odrzucenia wniosku dotyczącego przekazania środków na rzecz „Adolf Hitler – Spende”, co skutkowało jego usunięciem z rady banku.

Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, został aresztowany oraz wywieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Po wojnie, gdy obozu wyzwolono, Kowalski powrócił do Szarcza, gdzie pełnił rolę radnego, sołtysa oraz działacza w ZBoWiD-zie. Dzięk temu za swoje nieprzerwane zaangażowanie w sprawy narodowe, otrzymał Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Był nazywany „ostatnim Królem Polaków na Pograniczu”, co świadczy o jego znaczeniu dla lokalnej społeczności oraz historii regionu.

---

Oceń: Kazimierz Kowalski (działacz narodowy)

---