Janusz Regulski, znany również jako herb Rawicz, urodził się 27 grudnia 1887 roku w Zawierciu. Był to człowiek o wielu talentach i osiągnięciach, który zmarł 17 kwietnia 1983 roku w Warszawie.
W trakcie swojego życia pełnił różnorodne funkcje. Był majorem piechoty Wojska Polskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w służbę wojskową.
Oprócz kariery w armii, Janusz Regulski był także uznawanym ekonomistą oraz przemysłowcem, a jego działalność miała znaczący wpływ na rozwój tej dziedziny w Polsce. W 1973 roku otrzymał zaszczytny tytuł Kawalerski Cesarstwa Francuskiego, co wskazuje na uznanie jego osiągnięć także w międzynarodowym kontekście.
Życiorys
Janusz Regulski, z pochodzenia prawnuk pułkownika Józefa, urodził się w rodzinie urzędnika kolejowego, Juliusza oraz Bronisławy Kunegundy z Chodakowskich h. Dołęga (1863–1949). Jego rodzina była licznie reprezentowana w historii, w tym jego bracia bliźniacy: Bronisław (1886–1961), generał dywizji, a także Józef (1886–1973), Tadeusz (1896–1971) oraz Alicja Slewińska (1907–1975).
W młodości Janusz uczęszczał do prywatnej szkoły handlowej, która znajdowała się przy ul. Śniadeckich 8 w Warszawie, gdzie rozpoczął naukę od 1892 roku. W roku 1905 brał aktywny udział w strajku szkolnym, co skończyło się dla niego koniecznością zaliczenia ostatniej klasy samodzielnie. Po ukończeniu szkoły, od 1906 do 1909, studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Liège, gdzie uzyskał dyplom licencjata. Następnie służył przez rok w armii carskiej, ukończywszy kurs oficerski z rangą chorążego. W okresie przed I wojną światową zdobywał doświadczenie w niemieckich firmach, m.in. w AEG, w Hamburgu oraz Łodzi.
W lipcu 1914 roku rozpoczął służbę wojskową, a jego kariera szybko nabierała tempa. Służąc w 260 Pułku Piechoty, awansował na podporucznika w 1916 roku, a następnie na porucznika, sztabskapitana i kapitana. Otrzymał wiele odznaczeń od cara, a po rewolucji lutowej w 1917 roku, włączył się w działalność wojskowych organizacji polskich, które rekrutowały Polaków z armii rosyjskiej. W tym samym roku był starszym adiutantem w I Korpusie Polskim, dowodzonym przez gen. Dowbora-Muśnickiego, a wiosną 1918 roku znalazł się w niewoli, z której udało mu się uciec do Niemiec. Po powrocie do Łodzi podjął pracę w AEG, a następnie w filii Siemensa.
W 1919 roku, wspólnie z najmłodszym bratem Tadeuszem, Regulski był jednym z założycieli spółki Siła i Światło SA, gdzie pełnił funkcję dyrektora finansowego, a później dyrektora naczelnego aż do 1939 roku. W okresie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, jako kapitan, brał udział w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza i zyskał Order Virtuti Militari. Po wojnie, w 1924 otrzymał awans na majora, a jego przydział obejmował 24 Pułk Piechoty w Łucku.
Po zakończeniu kariery wojskowej, Janusz Regulski zaangażował się w działalność gospodarczą. Był jednym z założycieli Automobilklubu Polskiego, pełnił również funkcję wiceprezesa Polskiego Związku Łowieckiego, a jego teksty publikowane były w „Łowcu Polskim”. Był także akcjonariuszem Polskiego Radia. W latach 30. XX wieku brał udział w tworzeniu Podkowy Leśnej, współpracując z Stanisławem Lilpopem oraz Tadeuszem Baniewiczem, a także nadzorował prace związane z budową Kolei Dojazdowej (dzisiejszej WKD).
W momencie wybuchu II wojny światowej, pełnił funkcję komendanta głównego Straży Obywatelskiej w Warszawie, co wynikało z powołania przez prezydenta stolicy Stefana Starzyńskiego w dniu 6 września 1939 roku. Po zajęciu Warszawy przez Niemców, był zaangażowany w organizację konspiracyjnych spotkań oraz pomoc osobom prześladowanym przez okupanta. Po upadku powstania warszawskiego przyjął rolę w Radzie Opiekuńczej w Pruszkowie, gdzie zorganizowano schronienie dla wysiedlonych cywilów.
Po zakończeniu wojny, w nowej rzeczywistości politycznej, Regulski przez krótki czas pracował w Zarządzie EKD i działał w organizacjach społecznych. Niestety, w 1948 roku oskarżony o „antyludową działalność” został skazany na 14 lat więzienia. Po zwolnieniu w 1955 roku pełnił funkcję prezesa spółdzielni mieszkaniowej. W późniejszych latach, mając na myśli zapisanie swojej historii, zajął się spisywaniem wspomnień, które zostały opublikowane w roku 1980.
Janusz Regulski zmarł, a jego miejsce wiecznego spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (B-4-11,12).
Życie prywatne
Janusz Regulski, zaczynając nowy rozdział w swoim życiu, poślubił Halinę z Maciejowskich15 listopada 1919 roku. Para doczekała się dwojga dzieci: córki Hanny Marii, która żyła w latach 1920-1997, a po zamążpójściu nosiła nazwisko Chudzyńska, oraz syna Jerzego, senatora RP, który zmarł w 2015 roku.
Ordery i odznaczenia
Janusz Regulski był nie tylko odznaczonym żołnierzem, ale także osobą, która otrzymała wiele prestiżowych odznaczeń. Jego zbiór wyróżnień świadczy o zasługach i poświęceniu w obronie ojczyzny oraz o docenieniu jego działań w różnych okresach historycznych. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz nagród i odznaczeń, które uzyskał w trakcie swojej kariery.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
- Krzyż Niepodległości (przyznany 29 grudnia 1933),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (odznaczenie pośmiertne),
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (nadany 11 listopada 1936),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Order św. Anny z Mieczami (II, III i IV klasa, nadany przez Imperium Rosyjskie),
- Order św. Stanisława z Mieczami (II i III klasa, również przez Imperium Rosyjskie),
- Order św. Włodzimierza z Mieczami IV klasa (przyznany przez Imperium Rosyjskie),
- Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda (Belgia),
- Medal Zwycięstwa (międzysojuszniczy).
Wszystkie te odznaczenia świadczą o wybitnych osiągnięciach Janusza Regulskiego oraz o jego niezwykłym wkładzie w historię wojskowości.
Publikacje
W dorobku Janusza Regulskiego znajdują się istotne publikacje, które przyczyniły się do zrozumienia zarówno historii rodzinnej, jak i szerszego kontekstu społeczno-kulturowego. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły:
- Ród Werszowiców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942 (oryginał w posiadaniu rodziny),
- Blaski i cienie długiego życia, Warszawa 1980,
- Halina Regulska, Tamte lata, tamte czasy. Wspomnienia z II wojny światowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.
Upamiętnienie
W 2004 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, która znajduje się na bocznej ścianie gmachu Ministerstwa Finansów. Widok na tę tablicę jest możliwy od strony ul. Czackiego, co czyni to miejsce dostępnym dla każdego, kto pragnie oddać hołd postaci Janusza Regulskiego.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: REGULSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.]
- Tablica upamiętniająca komendanta Straży Obywatelskiej. wyborcza.gazeta.pl, 22.10.2004 r. [dostęp 09.10.2021 r.]
- Bogusław Rogowski: Żołnierz i policjant. Gazeta Wyborcza. [dostęp 16.04.2015 r.]
- Warszawska Kolej Dojazdowa • Historia EKD/WKD. wkd.com.pl. [dostęp 20.08.2016 r.]
- Żółwin • Bugatti w Zarybiu [dostęp 20.08.2016 r.]
- Wacław Lipiński, Dziennik, Warszawa 1989, s. 167
- Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 9.
- sejm-wielki.pl – Janusz Regulski [dostęp 27.10.2011 r.]
- a b Instytut Pamięci Narodowej – Janusz Regulski [dostęp 27.10.2011 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu rozwoju automobilizmu polskiego”.
- M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 410.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 182.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 468.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 195.
- a b c d e f g h Korczyk 1987, s. 742-744.
- Łoza 1938, s. 616.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Władysław Domagała | Zygmunt Sowiński | Konrad Imielski | Mirosław Mazur | Ryszard Mach | Kazimierz Kowalski (działacz narodowy) | Justyna Skrzydło | Łukasz Konarski | Maria Gajecka | Antoni Kazior | Bogusław Utracki | Barbara Tumułka | Leszek Wierzchowski | Marian Stańczyk | Maria Gajecka-Bożek | Ryszard Strzelecki-Gomułka | Czesław Kawecki | Aleksander Pudło | Józef Wieczorek (polityk) | Stanisław RokOceń: Janusz Regulski